Πέρασε καιρός από την τελευταία ανάρτηση στο blog.
Στο μεταξύ δούλευα πάνω στη διπλωματική μου για τους παράγοντες που καθόρισαν τα υψηλά ποσοστά ξένης ιδιοκτησίας στο τραπεζικό σύστημα πρώην κομμουνιστικών χωρών. Ο παρακάτω πίνακας που περιέχει στοιχεία για το 2008 από την EBRD (European Bank of Reconstruction and Development), είναι διαφωτιστικός όσον αφορά αυτή την εξέλιξη .
Σχεδόν από το σύνολο των πρώην μελών και χωρών δορυφόρων της ΕΣΣΔ (22 χώρες με μεταβατική οικονομία) και για την περίοδο 1995-2008, οπότε και το κύριο κύμα Άμεσων Ξένων Επενδύσεων στο τραπεζικό σύστημα των χωρών αυτών παρατηρήθηκε, προέκυψαν τα ακόλουθα ανησυχητικά στοιχεία
1) Η διαδικασία της μετάβασης (του Transition) υπήρξε καθοριστικός παράγοντας για τα αυξανόμενα μερίδια των ξένων τραπεζών. Οι ιδιωτικοποιήσεις, η απελευθέρωση των τιμών και του εξωτερικού εμπορίου, η απορύθμιση του χρηματοοικονομικού συστήματος και η προσαρμογή των εταιρειών στους νόμους της οικονομίας της αγοράς, υπήρξαν καθοριστικοί παράγοντες για τη είσοδο ξένων τραπεζών. Ίσως αυτό εξηγεί τα ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά τους σε αυτές συγκεκριμένα τις χώρες. Οι μεταρρυθμίσεις – ή απορυθμίσεις- όχι μόνο κάνανε εφικτή αυτή την εξέλιξη, αλλά και παρουσίασανε ευκαιρίες για αυξημένη κερδοφορία στις ξένες τράπεζες.
2) Δεν είχαν όμως όλες αυτές οι μεταρρυθμίσεις την ίδια βαρύτητα. Ελκυστική ήταν για τις ξένες τράπεζες, μόνο η ιδιωτικοποίηση μεγάλων επιχειρήσεων και όχι η ιδιωτικοποίηση Μικρού ή Μεσαίου μεγέθους Επιχειρήσεων (ΜΜΕ). Ένδειξη πως οι ξένες τράπεζες επικεντρώνονται στην εξυπηρέτηση των πιστωτικών αναγκών των πρώτων και όχι των ΜΜΕ. Όμως από την ανάπτυξη των τελευταίων αναμένονται τα μεγαλύτερα οφέλη για την συνολική οικονομική ανάπτυξη των χωρών με μεταβατική οικονομία. Αν δεν κατευθύνονται οι ανάλογοι πόροι σε αυτές, ένα από τα μεγαλύτερα οφέλη της παρουσίας ξένων τραπεζών – η ορθολογικότερη και κυρίως η αποδοτικότερη κατανομή των πιστώσεων – περιορίζεται.
3) Οι ξένες τράπεζες έλκονται από ολιγοπωλιακές αγορές και μάλιστα αγορές που δεν έχουν εγκατεστημένους κανόνες δίκαιου ανταγωνισμού. Ιδιαίτερα ανησυχητικό εύρημα, αφού φαίνεται πως οι ξένες τράπεζες ενδιαφέρονται να εξασφαλίσουν μονοπωλιακά κέρδη, αδιαφορώντας για την βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του τραπεζικού συστήματος.
Η είσοδος ξένων τραπεζών στις χώρες με μεταβατική οικονομία επιτράπηκε για τα δυνητικά της οφέλη στην ανταγωνιστικότητα του τραπεζικού συστήματος και την οικονομική ανάπτυξη. Τα κριτήρια αυτά όμως δε συνάδουν με τα κίνητρα εισόδου των ξένων τραπεζών. Μήπως οι κυβερνήσεις των πρώην Κομμουνιστικών χωρών πρέπει να ξανασκεφτούν τα οφέλη και τις ζημίες από την είσοδο ξένων τραπεζών? Αυτό παρουσιάστηκε κάποτε σαν πανάκεια, αλλά έπειτα από τόσα χρόνια το χρηματοοικονομικό τους σύστημα παραμένει υποανάπτυκτο και οι ρυθμοί ανάπτυξής τους ασθενείς και εύθραυστοι, τη στιγμή που οι ξένες τράπεζες (κάποιες εκ των οποίων ελληνικές) φαίνεται ότι ευνοήθηκαν δυσανάλογα περισσότερο.
Αυτά.
