Πέρασε καιρός από την τελευταία ανάρτηση στο blog. Στο μεταξύ δούλευα πάνω στη διπλωματική μου για τους παράγοντες που καθόρισαν τα υψηλά ποσοστά ξένης ιδιοκτησίας στο τραπεζικό σύστημα πρώην κομμουνιστικών χωρών. Ο παρακάτω πίνακας που περιέχει στοιχεία για το 2008 από την EBRD (European Bank of Reconstruction and Development), είναι διαφωτιστικός όσον αφορά αυτή την εξέλιξη .
Σχεδόν από το σύνολο των πρώην μελών και χωρών δορυφόρων της ΕΣΣΔ (22 χώρες με μεταβατική οικονομία) και για την περίοδο 1995-2008, οπότε και το κύριο κύμα Άμεσων Ξένων Επενδύσεων στο τραπεζικό σύστημα των χωρών αυτών παρατηρήθηκε, προέκυψαν τα ακόλουθα ανησυχητικά στοιχεία
1) Η διαδικασία της μετάβασης (του Transition) υπήρξε καθοριστικός παράγοντας για τα αυξανόμενα μερίδια των ξένων τραπεζών. Οι ιδιωτικοποιήσεις, η απελευθέρωση των τιμών και του εξωτερικού εμπορίου, η απορύθμιση του χρηματοοικονομικού συστήματος και η προσαρμογή των εταιρειών στους νόμους της οικονομίας της αγοράς, υπήρξαν καθοριστικοί παράγοντες για τη είσοδο ξένων τραπεζών. Ίσως αυτό εξηγεί τα ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά τους σε αυτές συγκεκριμένα τις χώρες. Οι μεταρρυθμίσεις – ή απορυθμίσεις- όχι μόνο κάνανε εφικτή αυτή την εξέλιξη, αλλά και παρουσίασανε ευκαιρίες για αυξημένη κερδοφορία στις ξένες τράπεζες.
2) Δεν είχαν όμως όλες αυτές οι μεταρρυθμίσεις την ίδια βαρύτητα. Ελκυστική ήταν για τις ξένες τράπεζες, μόνο η ιδιωτικοποίηση μεγάλων επιχειρήσεων και όχι η ιδιωτικοποίηση Μικρού ή Μεσαίου μεγέθους Επιχειρήσεων (ΜΜΕ). Ένδειξη πως οι ξένες τράπεζες επικεντρώνονται στην εξυπηρέτηση των πιστωτικών αναγκών των πρώτων και όχι των ΜΜΕ. Όμως από την ανάπτυξη των τελευταίων αναμένονται τα μεγαλύτερα οφέλη για την συνολική οικονομική ανάπτυξη των χωρών με μεταβατική οικονομία. Αν δεν κατευθύνονται οι ανάλογοι πόροι σε αυτές, ένα από τα μεγαλύτερα οφέλη της παρουσίας ξένων τραπεζών – η ορθολογικότερη και κυρίως η αποδοτικότερη κατανομή των πιστώσεων – περιορίζεται.
3) Οι ξένες τράπεζες έλκονται από ολιγοπωλιακές αγορές και μάλιστα αγορές που δεν έχουν εγκατεστημένους κανόνες δίκαιου ανταγωνισμού. Ιδιαίτερα ανησυχητικό εύρημα, αφού φαίνεται πως οι ξένες τράπεζες ενδιαφέρονται να εξασφαλίσουν μονοπωλιακά κέρδη, αδιαφορώντας για την βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του τραπεζικού συστήματος.
Η είσοδος ξένων τραπεζών στις χώρες με μεταβατική οικονομία επιτράπηκε για τα δυνητικά της οφέλη στην ανταγωνιστικότητα του τραπεζικού συστήματος και την οικονομική ανάπτυξη. Τα κριτήρια αυτά όμως δε συνάδουν με τα κίνητρα εισόδου των ξένων τραπεζών. Μήπως οι κυβερνήσεις των πρώην Κομμουνιστικών χωρών πρέπει να ξανασκεφτούν τα οφέλη και τις ζημίες από την είσοδο ξένων τραπεζών? Αυτό παρουσιάστηκε κάποτε σαν πανάκεια, αλλά έπειτα από τόσα χρόνια το χρηματοοικονομικό τους σύστημα παραμένει υποανάπτυκτο και οι ρυθμοί ανάπτυξής τους ασθενείς και εύθραυστοι, τη στιγμή που οι ξένες τράπεζες (κάποιες εκ των οποίων ελληνικές) φαίνεται ότι ευνοήθηκαν δυσανάλογα περισσότερο.
Πρόσφατα το criticalglobeάρχισε επικοινωνία με τοhttp://ferfal.blogspot.com/, ένα blogμε κύριο θέμα όπως αναφέρει στην εισαγωγή του την επιβίωση στην Αργεντινή μετά την οικονομική κρίση του 2001. Holderτου blog είναι ο FernandoFerfalAguirre, συγγραφέας του βιβλίου “TheModernSurvivalManual:SurvivingtheEconomicCollapse”, έναν οδηγό επιβίωσης όπως λέει της οικονομικής κρίσης. Κάναμε στον Ferfal5 απλές ερωτήσεις για την κατάσταση στην Αργεντινή, το μέλλον και τις ανησυχίες των κατοίκων αυτής της χώρας που ζήσανε κι αυτοί στο πετσί τους το IMFκαι την οικονομική κατάρρευση. Δείτε τι απάντησε ο Ferfalαπό το blogτου στις 25/5.
Η συζήτηση είναι στα Αγγλικά.…όποιος κατάλαβε, κατάλαβε.
==Posted by FerFAL ======================
Hi Fututos,
Argentina is now paying its debts (largest defaulted debt ever, I think 93,000 million) and it’s doing so even if we are clearly not capable of. The purpose is of course asking for more money again and doing the same old thing: Stealing it before they are voted or kicked out of office.
How did the crisis and the IMF affected the lower, middle and upper class?
More parts of the middle class became poor (with everything that involves) and some of those that already were poor fell below poverty lines. Some upper class became middle class and the small elite got even stronger in many ways, with more power.
Ηow did the income and its distribution changed in the course of the crisis?
"Redistribution" will be a key word for politicians after the crisis, some poor (and sometimes I must say) stupid like hinking "Oh, they'll take away from the fat fish and distribute that to the poor" BS (fufutos: probably means Bull-Shit). They just take a lot from the middle class, a lot from the already poor, and the small powerful elite flies calmly over the mess, untouched. Redistribution means the hard working middle class is going to get screwed in one way or another.
Was the crisis a catalyst for real social change?
Yes, but unfortunately it was for the worse। We are now a more "3rd worldly country" with strong leftist politician speech and people, at least the average mass, cant see the truth behind it.
How do Argentineans now look at their future?
Not good, I think we'll stay in our third world status for a considerable amount of time.
Do they have better reasons to feel optimistic?
Not much, but as we say in Argentina, hope is the last thing you lose. (after you lose your house, savings, car, lifestyle)
...και τελειώνοντας γράφει:
I feel your pain man. Believe me I've been there, and your situation is going to be very much a carbon copy of Argentina's unless some other factors help in some way.
Take care and see you around!
=============================================
Those other factors are each and every one of us.
And only when the factors change, they become factors of change
Επειδή είμαστε ορθολογιστές, έχουμε συνηθίσει ανάμεσα σε διαφορετικές εναλλακτικές να επιλέγουμε αυτή με το μεγαλύτερο δυνατό όφελος ή, όπως στην περίπτωση της ελληνικής κρίσης, με βάση το μικρότερο δυνατό κόστος. Η κρίση ΜΑΣ όμως επηρεάζεται από πολλούς άλλους παράγοντες ώστε το αποτέλεσμα των επιλογών μας να μην είναι πάντα ούτε το πιο ωφέλιμο, ούτε το πιο ορθολογικό. Κάποιοι από αυτούς τους ανορθολογικούς παράγοντες είναι ενσωματωμένοι στην ανθρώπινη φύση. Για παράδειγμα προτιμάμε το βέβαιο από το αβέβαιο, κοιτάμε περισσότερο το βραχυχρόνιο από το μακροχρόνιο συμφέρον μας και αισθανόμαστε πιο ασφαλείς στις συνήθειές μας, άσχετα αν μέσα από την ανατροπή μπορεί να προκύψει μια καλύτερη ισορροπία. Η ανορθόδοξη κρίση μας επηρεάζεται και από παράγοντες που εκμεταλλεύονται αυτές τις ατέλειες της ανθρώπινης φύσης και τεχνητά διογκώνουν τις ανασφάλειές μας. Για παράδειγμα η συντήρηση επιβάλλεται σε μια κοινωνία από την υπερπροβολή της βίας ή την κάθε είδους έξωθεν απειλή που μπορεί να διαταράξει την τάξη των πραγμάτων, έστω κι αν αυτή η τάξη δεν εξυπηρετεί το συμφέρον της πλειοψηφίας. Τότε τα συντηρητικά αντανακλαστικά μας οξύνονται και είμαστε λιγότερο διατεθειμένοι να προχωρήσουμε σε ανατροπές. Γι’ αυτό και ο γράφον υποστηρίζει πως η Λογική είναι η υγιής προϋπόθεση για κάθε είδους αλλαγή. Και πως η Αλλαγή αυτή είναι αναγκαία όταν μια τάξη πραγμάτων δεν συμφωνεί ούτε με το φυσικό περιβάλλον ούτε με τις ανθρώπινες ανάγκες.
Όταν λοιπόν τολμήσουμε να βάλουμε την Λογική μας πάνω από τους Φόβους μας, τη Συνήθεια και το Πλαίσιο εντός του οποίου εγκλωβίζουν τη σκέψη μας, τις απόψεις μας, το γούστο μας και τις ψευτοεπιλογές μας, τότε θα αποκτήσουμε μια νέα συνείδηση του εαυτού μας, των πραγμάτων και του εαυτού μας μέσα στα πράγματα. Τότε θα είμαστε πραγματικά ελεύθεροι να κάνουμε τις δικές μας επιλογές από τις οποίες θα κριθεί αν θα υπερισχύσει η συντήρηση του ισχύοντος ή η αλλαγή του. Την απόφαση όμως αυτή πρέπει να την πάρουμε πρώτα απ’ όλα μέσα στα κεφάλια μας με κριτήριο τις ανάγκες και τις επιθυμίες μας όπως αυτές είναι ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ. Η κρυστάλλινη Λογική επαναπροσδιορίζει τις αξίες μας, το κόστος και το όφελος των επιλογών μας με βάση τις οποίες επιλέγουμε να ζούμε τη ζωή μας κάθε στιγμή. Εννοείται βέβαια πως η ανατροπή του Υποδείγματοςκάποιους ευνοεί και κάποιους ζημιώνει, όπως ακριβώς συμβαίνει και με τη συντήρηση του। Ωστόσο, δεν έχει τόσο σημασία η συντήρηση ή η αλλαγή, όσο σημασία έχει αυτή να είναι αποτέλεσμα της ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΒΟΥΛΗΣΗΣ μας. Αυτό είναι το ζητούμενο και η προϋπόθεση, παρά οτιδήποτε άλλο.
Αξίζει λοιπόν ο καθένας να διερωτηθεί. Τι σημαίνει ΣΥΜΦΕΡΟΝ? Περισσότερο σανό ή περισσότερη ελευθερία?
Η πρώτη κρίση μου για τον κόσμο, όπως προκύπτει από τα γεγονότα της ελληνικής κρίσης, είναι ότι αυτός δεν έχει ουσιαστικά αλλάξει μετά την Γαλλική Επανάσταση (1789–1799). Τότε δημιουργήθηκε το πολιτικό σύστημα των εθνών-κρατών και το οικονομικό σύστημα του καπιταλισμού βασικότερα χαρακτηρίστηκα των οποίων είναι ο ανταγωνισμός για δύναμη και επιρροή. Μετά τον 2 ο Παγκόσμιο Πόλεμο, φάνηκε να ξεπροβάλλει μια νέα δυναμική στις σχέσεις των εθνών-κρατών, από τη σύγκρουση και τον ανταγωνισμό, στη συνεργασία και την ολοκλήρωση. Αν και η τάση αυτή δεν ήταν παγκόσμια, ήταν ιδιαίτερα έντονη στην Ευρώπη που είχε υποφέρει ιδιαίτερα από τους δύο παγκοσμίους πολέμους που προηγήθηκαν. Αποτέλεσμα αυτής της δυναμικής είναι η δημιουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ισχυρότερο σύμβολο της ενοποίησης έγινε το Ευρώ, το κοινό νόμισμα 15 ευρωπαϊκών χωρών. Αν και η εξέλιξη αυτή είχε δημιουργήσει την προσδοκία πως τα κλασικά χαρακτηριστικά του πολιτικοοικονομικού συστήματος στο οποίο ζούμε είχαν υποχωρήσει, η ελληνική κρίση- η πρώτη πανευρωπαϊκά μετά τη δημιουργία του Ευρώ-ήρθε να επιβεβαιώσει πως για άλλη μια φορά το παιχνίδι είναι η δημιουργία σφαιρών επιρροής και ετεροβαρών εξαρτήσεων μέσω κυρίως ενός νέου –χρηματοοικονομικού αυτή τη φορά- Ιμπεριαλισμού.
Η υπόθεση αυτή επαληθεύεται από τα γεγονότα της ελληνικής κρίσης. Κάποτε στην Ελλάδα ξέσπασε κρίση χρέους που σύντομα εξελίχθηκε σε κρίση δανεισμού. Καθώς τα διεθνή επιτόκια δανεισμού για την Ελλάδα άρχισαν να ανεβαίνουν δραματικά, η Ελλάδα δεν μπορούσε πλέον να βασιστεί στις αγορές για να εξασφαλίσει την αποπληρωμή παλιών δανείων και από τα χρήματα που θα περίσσευαν να πληρώσει μισθούς και συντάξεις. Χωρίς έξωθεν βοήθεια η Ελλάδα θα υποχρεωνόταν να κηρύξει στάση πληρωμών και θα έπρεπε να προχωρήσει σε επαναδιαπραγμάτευση του χρέους της με τους κύριους πιστωτές της που είναι ως επι το πλείστον Ευρωπαϊκές τράπεζες, Ελληνικές, Γερμανικές, Γαλλικές και Αγγλικές. Η Ελλάδα λοιπόν γνωρίζει ότι πιθανή αναδιάρθρωση του μεγάλου χρέους της είναι σε θέση να προκαλέσει μια νέα παγκόσμια χρηματοοικονομική κρίση, πόσο μάλλον αφού το χρέος της έχει μετατραπεί σε σύνθετα, παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα στην κατοχή επενδυτών σε όλο τον κόσμο. Οι συνέπειες για την ίδια Ελλάδα από την αναδιάρθρωση του χρέους της, θα ήταν ακόμα μεγαλύτερες καθώς θα ρίσκαρε την επιβίωση του χρηματοπιστωτικού της συστήματος και θα δημιουργούσε μια άνευ προηγουμένου κρίση εμπιστοσύνης στις διεθνής αγορές που θα καθιστούσε για πολλά χρόνια δυσχερή τον δανεισμό στον οποίο είχε συνηθίσει η Ελλάδα. Όλα τα εμπλεκόμενα μέρη γνωρίζουνε πως αυτό δεν είναι προς το συμφέρον κανενός.
Αντιμέτωπη με τη χρεοκοπία η Ελλάδα δεν είχε πολλές εναλλακτικές επιλογές. Η Ελλάδα είχε το δικαίωμα να βασιστεί στον παγκόσμιο δανειστή έκτακτης ανάγκης που είναι το ΔΝΤ, αλλά από την άλλη δεν θα ήθελε να αποδεχτεί τους επαχθείς όρους δανεισμού που αυτό επιβάλλει με τις γνωστές συνέπειες στις οικονομίες και τις κοινωνίες των χωρών που έχει κληθεί να «σώσει». Με αυτή τη βέβαιη εναλλακτική, ήταν αυτονόητο για την Ελλάδα να προστρέξει για βοήθεια στην Ευρώπη προσβλέποντας στην πολυδιαφημισμένη κοινοτική αλληλεγγύη ως ένα μέσο εξόδου από την κρίση. Έτσι αρχίσανε στην Ευρώπη οι διαπραγματεύσεις για την δημιουργία ενός μηχανισμού στήριξης της ελληνικής οικονομίας. Παράλληλα με τις διαπραγματεύσεις και κυρίως ως απόρροια της Ευρωπαϊκής αναποφασιστικότητας, κλιμακώθηκαν οι κερδοσκοπικές πιέσεις στην Ελλάδα και το ίδιο το Ευρώ. Ευνοημένοι της παρεπόμενης υποτίμησης του Ευρώ ήταν χώρες με εξαγωγικό προσανατολισμό όπως η Γερμανία που είδαν τα προϊόντα τους να γίνονται πιο ανταγωνιστικά στις διεθνής αγορές, να αυξάνονται τα εμπορικά τους πλεονάσματα και να επιταχύνεται η οικονομική τους ανάπτυξη και η μείωση της ανεργίας.
Η διάρκεια επομένως των διαπραγματεύσεων κάποιους ευνόησε και κάποιους ζημίωσε. Το πιο σημαντικό στοιχείο ωστόσο είναι το περιεχόμενο και το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων καθώς από τον τρόπο διεξαγωγής τους και τον τελικό καταμερισμό κόστους-οφέλους των εμπλεκόμενων μερών, επάγονται και οι προθέσεις τους. Οι ευρωπαίοι ήρθανε στις διαπραγματεύσεις από πλεονεκτική θέση, γνωρίζοντας τις εναλλακτικές επιλογές διαθέσιμες στην Ελλάδα. Αφού απορρίφθηκε-κατ’ υπόθεσην λόγω του κοινού τους συμφέροντος- η έξοδος της Ελλάδας από τη ζώνη του Ευρώ, οι Ευρωπαίοι επέβαλαν μια συμφωνία, σύμφωνη όχι με την Αρχή της Αλληλεγγύης, αλλά την Αρχή της Μεγιστοποίησης του Κέρδους- τόσο του πολιτικού, όσο και του οικονομικού- από την παραπαίουσα ελληνική οικονομία. Συγκεκριμένα, η προσφορά τους στις διαπραγματεύσεις έκανε ουσιαστικά την Ελλάδα κάτι λιγότερο από αδιάφορη ανάμεσα στην «βοήθεια» από το ΔΝΤ και την «βοήθεια» από την Τρόικα (ΔΝΤ, ΕΕ και ΕΚΤ). Η προσφορά του Ευρωπαϊκού μηχανισμού στήριξης ήταν ένα επιτόκιο δανεισμού μεγαλύτερο από το ΔΝΤ. Ενώ το ΔΝΤ δανείζει την Ελλάδα με επιτόκιο 3.6%, τα Ευρωπαϊκά κράτη δανείζουνε με επιτόκιο 5%. Καθώς λοιπόν το 1/3 του ποσού καλύπτεται από το ΔΝΤ και τα υπόλοιπα 2/3 από την ΕΕ σε εθελοντική βάση, η Ελλάδα καταλήγει να δανείζεται με ένα επιτόκιο κατά μέσο όρο 4.53%. Το επιτόκιο αυτό αφορά δάνειο τριετούς διάρκειας, τη στιγμή μάλιστα που τα παγκόσμια επιτόκια δανεισμού είναι σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα. Γιατί λοιπόν η Ελλάδα δέχτηκε αυτή τη συμφωνία και δεν προσέφυγε απευθείας στο ΔΝΤ?
Η απάντηση αφορά αφενός το ποσό του δανείου που συμφωνήθηκε. Τα 110 δις Ευρώ που θα λάβει η Ελλάδα αποτελούν «ρεκόρ» διεθνούς βοήθειας που δε θα μπορούσε να καλυφθεί εξ ολοκλήρου από το ΔΝΤ ενώ φαίνεται πως και η Ελλάδα τα είχε απόλυτη ανάγκη (από το μέγεθος της βοήθειας αντιλαμβάνεται κάποιος και το μέγεθος του προβλήματος). Με αυτή την υπόθεση και καθώς ήταν για οικονομικούς και πολιτικούς λόγους προτιμότερο το σχέδιο διάσωσης να έχει έντονη την Ευρωπαϊκή υπογραφή, μπήκε και η υπογραφή της Ελλάδας στην τελική συμφωνία. Ενώ όμως κάποιος θα περίμενε πως οι όροι που θα έπρεπε να εκπληρώσει η Ελλάδα θα συμφωνούνταν στη βάση και πολιτικών συμψηφισμών αφού συμμετείχαν και οι ευρωπαίοι «εταίροι», αποφασίστηκε τους όρους να τους θέτει το ΔΝΤ. Τους όρους λοιπόν θα τους έθετε ούτως ή άλλως το ΔΝΤ. Το ερώτημα είναι αν συνέφερε την Ελλάδα να αποδεχτεί ένα χαμηλότερο επιτόκιο επι ενός μικρότερου δανείου εκτός ΕΕ, ή αν τη συνέφερε ένα υψηλότερο επιτόκιο επι ενός μεγαλύτερου δανείου και με μεγαλύτερο ορίζοντα αποπληρωμής εντός ΕΕ. Οι όροι ήταν οριακά καλύτεροι για την Ελλάδα, που στερούνταν της διαπραγματευτικής ισχύος, στη δεύτερη από αυτές τις περιπτώσεις. Οι ίδιοι όροι όμως ήταν πολύ καλύτεροι για τις χώρες με τη διαπραγματευτική δύναμη οι όποιες και τους επέβαλαν. Με άλλα λόγια οι όροι δανεισμού-οι προϋποθέσεις, το ποσό, το επιτόκιο και η διάρκεια του δανείου- συμφωνήθηκαν στη βάση της κατανομή ισχύος μεταξύ των κρατών, επιβεβαιώνοντας πως ο πολιτικός ρεαλισμός δεν έπαψε ποτέ να είναι επίκαιρος.
Οι όροι που επιβάλλει το ΔΝΤ δε στοχεύουν απλά στη μείωση των ελλειμμάτων και του χρέους, αλλά κυρίως σε διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που θα καταστίσουν μια οικονομία πιο ικανή να αποπληρώνει τα χρέη της. Κύριος χρηματοδότης του ΔΝΤ είναι οι ΗΠΑ η οποία ως ισχυρότερη χώρα χρησιμοποιεί αυτό τον μηχανισμό για να επιβάλλει τους όρους της και να αποκτήσει ευνοϊκή πρόσβαση σε νέες αγορές. Οι ευρωπαίοι «εταίροι» δε θα ήταν δυνατό να ανεχτούνε τέτοια υπέρμετρη αμερικανική εμπλοκή στην Ελλάδα που «δικαιωματικά» τους ανήκει. Καταλήξανε λοιπόν σε μια συμφωνία όπου τους όρους βάζει το ΔΝΤ και τα χρήματα η Τρόικα, μοιράζοντας μεταξύ τους την επιρροή. Τόσο εγώ, τόσο εσύ. Τα ευρωπαϊκά όρνεα θα τραφούνε από το ελληνικό πτώμα όχι μόνο από τα τοκογλυφικά επιτόκια, αλλά κυρίως από την εκποίηση της ελληνικής εθνικής περιουσίας, κυριαρχίας και ανεξαρτησίας προς τους «ευεργέτες» της. Την κρίση λοιπόν θα την πληρώσουν οι Έλληνες, αλλά έπρεπε προηγουμένως να διασφαλιστεί ότι θα την πληρώσουν σε Ευρωπαίους.
Αφού λοιπόν το όνομα του παιχνιδιού είναι αυτό και έχει μείνει το ίδιο από γεννήσεως των εθνών κρατών, πώς έπρεπε να το παίξει προς το συμφέρον της η Ελλάδα? Κάθε σενάριο εξόδου από την κρίση εμπεριέχει διαφορετικά σημεία κόστους και οφέλους για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη. Η Ελλάδα διαθέτει τους δικούς της μοχλούς πίεσης που δεν είναι άλλοι από το κόστος που μπορεί να προκαλέσει στην άλλη πλευρά της διαπραγμάτευσης. Αρκεί και μόνο να διέθετε αξιόπιστα σημεία απειλής- ότι δηλαδή μπορεί να αυξήσει με τις πράξεις της δραστικά το κόστος για την άλλη πλευρά χωρίς να αυξάνει σε αντίστοιχο βαθμό το κόστος για την ίδια. Μια τέτοια δυνατότητα άνοιγε με την προοπτική δανεισμού από την Κίνα η οποία διαθέτει τεράστια συναλλαγματικά αποθέματα και επιθυμεί να αποκτήσει πρόσβαση στις αγορές της Ευρώπης. Βάζοντας και αυτό τον παίχτη στο παιχνίδι η Ελλάδα θα μπορούσε να εισάγει ανταγωνισμό στους ευρωπαίους ιμπεριαλιστές, χαμηλώνοντας το κόστος δανεισμού για την ίδια στον χαμηλότερο δυνατό παρονομαστή. Όταν όμως διέρρευσε αυτό το σενάριο στον τύπο η Ελλάδα έσπευσε να απολέσει αυτό το χαρτί. Και αν το κόστος της προσωρινής εξόδου της Ελλάδας από το Ευρώ είναι μεγαλύτερο για τους έλληνες παρά για τους Ευρωπαίους, δεν ισχύει το ίδιο με την απειλή αναδιάρθρωσης του χρέους.
Θυμίζω ότι η Αργεντινή μετά από πολύμηνες διαπραγματεύσεις με τους πάσης φύσεως πιστωτές της, μεταξύ των οποίων και το ΔΝΤ, πέτυχε την παραγραφή ως και 75% του εξωτερικού της χρέους. Παρά τα βραχυπρόθεσμα προβλήματα δανεισμού που αντιμετωπίζει και αφού χρειάστηκε να περάσει μια περίοδο βαθιάς ύφεσης μέσα από πολιτικές που της επιβλήθηκαν από το ΔΝΤ, η οικονομία της βρίσκεται και πάλι σε τροχιά ανάκαμψης. Το ΑΕΠ της Αργεντινής απαλλαγμένης από τη θηλιά των χρεών και τις αντιαναπτυξιακές συνταγές του ΔΝΤ, αναμένεται να αυξηθεί κατά 3.5% φέτος. Ξανακερδίζει προοδευτικά την εμπιστοσύνη των αγορών και προσελκύει το ενδιαφέρον ημεδαπών και αλλοδαπών επενδυτών αφού με την επαναδιαπραγμάτευση του χρέους της έχουν βελτιωθεί σημαντικά τα χρηματοοικονομικά και μακροοικονομικά της μεγέθη. Παραμένει ερώτημα αν μπορούσε η Ελλάδα να παίξει αυτό το χαρτί ή ποια τέλος πάντων αποτελούσε άριστη διαπραγματευτική στρατηγική. Το μόνο βέβαιο είναι πως η παρούσα κρίση διέλυσε κάθε ψευδαίσθηση Ευρωπαϊκής αλληλεγγύης. Πως εξακολουθούμε να ζούμε σε έναν κόσμο όπου κυρίαρχα κράτη ανταγωνίζονται για την προσάρτηση ζωνών επιρροής, πως η ΕΕ είναι πιθανώς προϊόν αυτού του αγώνα για έλεγχο και ισχύ και πως ο ιμπεριαλισμός είναι παρών με όλη του την ισχύ και σε όλες του τις εκφάνσεις (αναμένετε νέα ανάρτηση επ’ αυτού στο critical-globe)। Το μόνο παρήγορο από την παρούσα κρίση είναι ότι αυτή μας βοηθάει να το συνειδητοποιήσουμε αλλά και μας προσφέρει την δυνατότητα να το αλλάξουμε!
